Stora Sjöfallet Nationaal Park in Zweden

Eén van mijn favoriete nationale parken in Zweden is Stora Sjöfallet Nationaal Park. Deze bijzondere plek ligt behoorlijk afgelegen dus je moet er wat moeite voor doen om er te komen, maar WOW … het is er prachtig! In dit artikel vertel ik je hoe je er komt, wat de bezienswaardigheden zijn en mooie wandelroutes.

Stora Sjöfallet (Sami naam: Stuor Muorkke) Nationaal Park is een van de wildste nationale parken van Zweden waar je met de auto naartoe kunt. De dichtstbijzijnde dorpen en steden zijn Jokkmokk, Porjus en Gällivare. Het park maakt deel uit van Laponia UNESCO World Heritage site en kreeg zijn naam van de waterval Stora Sjöfallet die middenin het park ligt (stora = grote, sjö = meer, fallet = waterval).

Stuor Muorkke is de Sami naam en betekent ‘grote landengte’ oftewel het land tussen twee wateroppervlakten. Er leven verschillende Sami gemeenschappen in het park. Stora Sjöfallet herbergt niet alleen enkele van de hoogste bergen van Zweden, maar ook oerbossen en gletsjers. Wat opvalt is de enorme waterkrachtcentrale halverwege het park. Deze werd aangelegd net na de eerste wereldoorlog, nadat het nationale park al was opgericht. Elektriciteit was destijds echter dermate hard nodig dat de regering in Stockholm de noodzaak van het aanleggen van deze waterkrachtcentrale groter achtte dan het behoud van de natuur.

De waterval Stora Sjöfallet, ooit een van de grootste watervallen van Zweden, is sindsdien enorm in kracht en grootte afgenomen. Wanneer de sluizen geopend worden, stroomt er weer een fractie van de originele hoeveelheid water door de waterval. Onder de grond bevinden zich enorme tunnels voor de elektra, waar je als bezoeker niks van merkt. De rivier Luleålven heeft 15 waterkrachtcentrales tussen Stora Sjöfallet en Luleå en zorgt voor ruim 10% van de elektriciteit in Zweden. 

De afslag naar de bijzondere natuur van Stora Sjöfallet Nationaal Park ligt aan de E45, net voorbij Porjus. Vanaf hier rij je over wegnummer 827, de Ritsemvägen, naar het westen. Na ongeveer een uur bereik je de grens van het nationale park. Ook rijden er vanuit Gällivare dagelijks bussen van en naar het nationale park, om de wandelaars op de Kungsleden van transport te voorzien. Deze ritten worden uitgevoerd door een lokaal transportbedrijf.

Een eerste stop maak je bij Naturum Laponia, het bezoekerscentrum voor dit deel van Zweden, ook wel Laponia genoemd. Laponia (Latijns voor Lapland) heeft de UNESCO status. Deze werd in eerste instantie aangevraagd voor de watervallen van Stora Sjöfallet Nationaal Park en de natuurlijke omgeving, maar deze werd tot eerst een aantal keer afgewezen.

Pas na meerdere pogingen werd de status van UNESCO World Heritage Site toegekend aan Laponia, nadat het cultureel erfgoed van de Sami werd toegevoegd aan de aanvraag. Volgens UNESCO is Laponia een van de best bewaarde nomadische gebieden in Noord-Europa. Tot Laponia behoren de nationale parken Stora Sjöfallet, Muddus, Sarek en Padjelanta, maar ook de natuurreservaten Sjaunja en Stubba. Meer over Laponia lees je hier.

Naturum Laponia is één van de mooiste bezoekerscentra van Zweden en je kunt je er zonder problemen enkele uren vermaken. Er is een prachtige expositie en een café waar je heerlijke wafels kunt kopen. Bij het bezoekerscentrum zijn enkele wandelpaden die ook toegankelijk zijn voor minder validen.

Er zijn enkele mooie wandelroutes in Stora Sjöfallet Nationaal Park. Vanuit Naturum Laponia zijn er twee wandelingen mogelijk: naar de waterval Stora Sjöfallet (1.5 km) en naar Soldalen. Deze laatste is 3.5 kilometer enkele reis en biedt aan het einde van prachtige panorama’s tot ver in Noorwegen en Sarek Nationaal Park. Vanaf Vakkudavárre, ongeveer 12 kilometer voorbij Naturum, kun je een deel van de beroemde Kungsleden wandelen. Voorbij de hut gaat het eerste deel bijna loodrecht omhoog langs een waterval, maar eenmaal boven de boomgrens heb je fabelachtige uitzichten over Áhkka en de toppen en gletsjers van Sarek Nationaal Park. 

Wandelen kan ook vanuit Saltoluokta, een nederzetting aan de andere kant van het water. Saltoloukta bereik je met de boot vanaf Kebnats, deze vaart in het hoogseizoen 2-3 keer per dag.

Eenmaal voorbij Naturum komt Áhkka in zicht aan je linkerkant, dit is een van de hoogste bergen van Zweden en wordt vanwege de grootte ook wel een van de machtigste bergen van Zweden genoemd. ‘Moeder Áhkka’ bestaat uit meerdere toppen en gletsjers die je vanuit STF Áhkka (bereikbaar per boot en helikopter) kunt bekijken.

Bij Rijtjem / Ritsem, een goed half uur rijden vanaf Vakkudavárre, houdt de weg op, vanaf hier kun je slechts te voet verder, bijvoorbeeld over de Padjelantaleden of de Nordkalottleden. Het einde van de weg doet enigszins kaal aan, er is voor de bezoeker weinig te zien behalve uiteraard de imposante natuur. Ritsem is de belangrijkste nederzetting voor de Unna Tjerusj Sami. 

Indien je in het nationale park wilt overnachten kan dit bij de Stora Sjöfallet Mountain Lodge of bij STF in Ritsem. Buiten het park liggen je dichtstbijzijnde opties in Jokkmokk of in Gällivare, afhankelijk van of je naar het noorden of zuiden reist.

• Bekijk hier de prijzen voor accommodaties in Jokkmokk
• Bekijk hier de prijzen voor accommodaties in Gällivare

Hopelijk vond je dit artikel over Stora Sjöfallet Nationaal Park nuttig. Mocht je nog vragen en/of opmerkingen hebben, dan hoor ik het natuurlijk graag. Wil je verder lezen, dan zijn de volgende artikelen wellicht ook interessant voor je:

• Alle nationale parken in Zweden
• Rondreis door Lapland van een week incl. route
• Lapland in de zomer: route, tips en bezienswaardigheden

In dit artikel staan affiliate links. Mocht je via een dergelijke link een aankoop doen of een reservering maken, dan ontvang ik mogelijk en uiteraard zonder extra kosten voor jou een bescheiden commissie.